Afazi, beynin konuşma bölgesinin hasarlanması sonrası oluşan bir konuşma bozukluğudur. Afazi; beyin kanaması, pıhtı atması, kafa travması gibi olaylar sonucu oluşur. Konuşabilen bir insan bir anda konuşamaz hale gelebilir veya konuşması kısmen bozulabilir. Konuşma ile birlikte hastanın; okuma, yazma, toplama ve çıkarma yapma gibi becerileri de bozulabilir. Bazen bu konuşma bozukluğu kendiliğinden geçebilir. Bazı durumlarda ise konuşma terapisi (afazi rehabilitasyonu) gerekir.
Afazi rehabilitasyonu hastaya özel planlanır. Konuşamayan hasta detaylı bir biçimde muayene edilir. Bu muayene sonucunda hastanın konuşma becerileri değerlendirilir. Değerlendirilen becerileri şunlardır;
- Konuşulan şeyleri anlama becerisi
- Nesnelerin adını söyleme becerisi
- Duyduğu şeyi tekrarlama becerisi
- Okuma becerisi
- Yazı yazma becerisi
- Dört işlem becerisi (Toplama, Çıkarma, Çarpma, Çarpma ve Bölme)
Hastanın bu 6 becerisi, terapist tarafından değerlendirilir ve hastaya uygun egzersiz programı hazırlanır. Hastanın bu egzersiz programına düzenli ve eksiksiz biçimde uyması gerekmektedir. Konuşma terapisi egzersizleri düzenli olarak uygulanarak hastanın konuşma bozukluğunun zaman içerisinde düzelmesi hedeflenmektedir. Afazi, genellikle çok yavaş iyileşen bir hastalıktır. Tedavi süreci yıllar sürebilir. Bazen ise hasta eski konuşma becerisine beklenenden çok hızlı kavuşabilir.
Tedavi sürecine etki eden bazı faktörler bulunmaktadır. Bunlar şunlardır;
- Konuşma Bölgesindeki hasarın boyutu.
- Hastaya erken müdahale.
- Hastanın birden fazla dil bilmesi tedavi sürecine iyi yönde etki eder.
- Hastanın yaşı ne kadar küçükse iyileşme süreci için o kadar iyidir.
- Hastanın eğitim seviyesinin yüksek olması iyileşme sürecine pozitif etki eder.
- Hastanın iyileşme motivasyonu tedavi sürecinde çok önemli rol oynar.
- Hasta yakınlarının ilgi ve alakası
Konuşma becerisini kaybetmiş hastanın tedavisine başlamak için zaman kaybetmemek gerekmektedir. Hastalığın başladığı andan itibaren ilk iki yıl çok önemlidir. Konuşma terapisinden en verim alınan zamanın ilk iki yıl olduğu bilinmektedir. Fakat; iki yıl boyunca hiç terapi almamış, iki yılından ardından konuşma terapisine başlayarak eski konuşma becerisine kavuşan hastaların da olduğu bilinmektedir.
